فرخی سیستانی؛ شاعر طبیعت و بهار

ابوالحسن علی بن جولوغ فرخی سیستانی شاعر بزرگ ایرانی اواخر سده چهارم و اوایل سده پنجم هجری قمری بود که علاوه بر تسلط بر شعر و ادب پارسی در موسیقی نیز مهارت داشت و منزلت والایی کسب کرد.

او یکی از بهترین قصیده‌سرایان ایرانی بود و روایت‌ها نشان دهنده این است که فرخی یزدی، علاوه بر شاعری، صدایی خوش داشت و زیبا آواز می‌خواند و در نواختن بربط همگام با استادان ماهر پیش می‌رفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دیوان شعر فرخی شامل بیش از چند هزار بیت در قالب‌های قصیده، غزل، قطعه، رباعی، ترکیب‌بند و ترجیع‌بند سروده شده‌است.

سید مهدی طباطبایی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی، درمورد بررسی سیر تاریخی بهاریه‌های اشعار فرخی سیستانی بیان کرد: فرخی سیستانی، یکی از شاعرانی است که می‌توان او را به نوعی، همانند منوچهری دامغانی، شاعر طبیعت و بهار نامید و بهاریه‌های فراوانی را در مطلع قصیده‌های خود ذکر می‌کند و دوباره با بیت‌های تخلص وارد اصل قصیده خود می‌شود.

فرخی سیستانی در قسمتی از بهاریه خود که در ذیل آمده است این چنین می‌گوید:.

چون پرند نیلگون بر روی پوشد مرغزار
پرنیان هفت رنگ اندر سر آرد کوهسار
خاک را، چون ناف آهو مشک زاید بیقیاس
بید را، چون پر طوطی برگ روید بیشمار
دوش وقت نیمشب بوی بهار آورد باد
حبّذا باد شمال و خرّما بوی بهار
باد گویی مشک سوده دارد اندر آستین
باغ گویی لعبتان ساده دارد در کنار
سبزه اندر سبزه بینی، چون سپهر اندر سپهر
خیمه اندر خیمه بینی، چون حصار اندر حصار
روی هامون سبز، چون گردون ناپیدا کران
روی صحرا ساده، چون دریای ناپیدا کنار

او گفت: وقتی که دشت و دمن، پارچه ابریشمین ساده و آبی رنگی را به تن می‌کند کوهستان هم با رویاندن سبزه‌ها و گل ها، جامه منقش و رنگارنگی را بر فراز خود پدیدار می‌کند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: فرخی سیستانی در این قسمت، این گونه بیان می‌کند که زمین در بهاران به قدری خوشبوست که گویی مانند نافه آهو، مُشک بی شماری را دراختیار دارد و درخت بید به قدری سرسبز است که کاملا مانند پَر طوطی شده است و فرخی سیستانی از شبی سخن می‌گوید که در نیمه‌های آن شب، باد بوی بهار را با خودش آورده است و او بر باد شمال و بهار درود‌های فراوانی می‌فرستد.

طباطبایی افزود: باد بهاری آن گونه معطر و خوش بوست که گویی این باد، مُشک ساییده شده در آستین دارد و باغ با حضور گل‌ها آن گونه آراسته شده است که گویی زیبارویان را در کنار خودش گرفته است و در این فصل، سبزه‌های فراوانی را پسِ پشت هم مشاهده می‌کنیم درست مثل آسمان‌های نُه گانه‌ای که به ترتیب، پسِ پشت هم قرار گرفته اند و خیمه و چادر‌های فراوانی که مردم روی این سبزه‌ها پهن کرده اند مانند مدار‌های این آسمان هستند و این تشبیه بسیار لطیفی است و روی دامنه کوه در فصل بهاران سبز است؛ درست مثل آسمانی که نهایتش پدیدار نیست و رخسار دشت هم مانند دریای بیکرانه دارای زیبایی طبیعی است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: فرخی سیستانی در بخشی از یکی دیگر از بهاریه‌های خود این گونه بیان می‌کند:
گل بخندید و باغ شد پدرام‌ای خوشا این جهان بدین هنگام.
چون بنا گوش نیکوان شد باغ
از گل سیب و از گل بادام
همچو لوح زمردین گشته ست
دشت همچون صحیفه ز رخام
گل سوری به دست باد بهار
سوی باده همی دهد پیغام
که ترا با من ار مناظره ایست
من به باغ آمدم به باغ خرام
روز نوروز و روزگار بهار
فرخت باد و خرم و پدرام

در بهاران، گل در بوستان خنده سر داده و باغ به خاطر این خنده، آراسته و زیبا شده است و دوباره به جهان درود می‌فرستد که در این زمان و حالت قرار دارد و او به باغ و بوستان می‌اندیشد؛ باغ و بوستانی که به خاطر گل‌های سیب و بادام مانند بناگوش زیبارویان سپید و نورانی است و دشت و دمنی که در فصل زمستان به خاطر بارش برف، صفحه‌ای مرمرین بود الان با دمیدن سبزه‌ها و گل‌ها مانند لوحی زمردین و سبز رنگ شده است.

طباطبایی افزود: این شاعر توصیف بسیار زیبایی دارد و این است که گل محمدی از طریق باد بهاری، پیامی را به باده ارسال کرده است و مضمون پیام این است که اگر تو را با من مناظره‌ای است من الان در باغ نشسته ام و به باغ بیا تا با هم مواجه شویم و در پایان بهاریه خود آرزو می‌کند که روز نوروز و ایام بهار بر همه شاد و خرم باشد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: اشعار فارسی فرخی سیستانی نوروز ۱۴۰۲ فرخی سیستانی سبزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۱۷۲۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همایش ملی شاعر بلند آوازه‌ کُرد «میرزا احمد داواشی» برگزار می‌شود

مدیر پژوهشی مطالعات تاریخ و فرهنگ پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان گفت: همایشی ملی در مورد شاعر مردمی بلندآوازه و نام‌آشنای منطقه غرب ایران، میرزا احمد داواشی، نوزدهم اردیبهشت در دانشگاه کردستان برگزار خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از کردستان، مسعود بیننده امروز_ سه‌شنبه هجدهم اردیبهشت_ در جمع خبرنگاران استان اظهار کرد: پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان در نظر دارد در راستای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود و همچنین ایجاد بستری برای شکل‌گیری و تقویت گفتمان علمی درباره شاعران و شخصیت‌های فرهنگی مناطق مختلف کردستان در ذیل عنوان سلسله رویدادهای معنوی ایران، همایش ملی میرزا احمد داواشی شاعر نامی منطقه غرب کشور را نوزدهم اردیبهشت سال جاری در دانشگاه کردستان برگزار کند.

وی افزود: از ۴۲ مقاله رسیده به دبیرخانه همایش میرزا احمد داواشی ۳۱ مقاله جهت ارائه به صورت سخنرانی پذیرفته شده و چهار مقاله نیز به صورت پوستر ارائه خواهد شد.

مدیر پژوهشی مطالعات تاریخ و فرهنگ پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان اضافه کرد: در این همایش دو سخنرانی اصلی و ۱۰ پانل تخصصی در طی برنامه‌های همایش اجرا می‌شود.

بیننده با اشاره به زندگی ادبی پربار این شاعر نامی تصریح کرد: میرزا احمد داواشی (۱۳۵۹-۱۲۷۹ ه ش) شاعر شیرین‌سخن، نکته‌سنج، زیباسرا، زیبابین و فصیح واژه است که اشعارش را به زبان کردی و در قالب گویش‌های گورانی-هورامی و سورانی-جافی سروده است.

وی درباره دیگر خصیصه ادبی اشعار این شاعر نامی گفت: میرزا احمد که جزو آخرین اعضای نسل شاعران گوران‌سرای کردستان ایران است در شهر روانسر از توابع استان کرمانشاه چشم به جهان گشوده و قریحه شاعرانگی و استعداد بداهه‌گویش در گستره‌ی جغرافیای فرهنگی این منطقه که طبیعت بکر و زیبای اورامانات، پاوه و جوانرود را شامل می‌شود رشد و نمو یافته است.

دبیر علمی همایش میرزا احمد داواشی اضافه کرد: میرزا احمد که به لقب داواشی معروف است در ذیل اشعارش معمولاً به همان نام خودش یعنی احمد که یکی از نام‌های مبارک پیامبر اسلام (ص) است خود را ندای شاعرانه زده و ختم اشعارش را با بستار زیبای پیامی عمیق و گوهروار می‌آراید، چنین است که لقب داواشی در افواه عامه شهرت دارد و نام احمد همان لقب شعری اوست.

بیننده ادامه داد: بدون شک برگزاری چنین همایش‌هایی فرصتی خواهد بود که از طریق آن شاعران و شخصیت‌های ادبی و فرهنگی ایران در منطقه کردستان معرفی شده و زمینه مناسبی برای تولید متون علمی در مورد آن‌ها و همچنین بستری برای انتشار این یافته‌های علمی و پژوهشی فراهم شود.

وی افزود: این دست از شاعران اگرچه در گستره‌ی وسیع‌تر زبان‌ها و فرهنگ‌های دیگر کمتر شناخته شده هستند، اما صدای زیست جهان واقعی عامه مردم بوده و زبان گویای جامعه و فرهنگ ما به شمار می‌آیند.

کد خبر 751341